Koniec ery Nancy Pelosi

3 stycznia 2023 roku zakończył się Kongres Stanów Zjednoczonych 117 kadencji, a rozpoczął się Kongres 118 kadencji. Konfiguracja sił została odwrócona. W 117 Kongresie demokraci kontrolowali Izbę Reprezentantów a republikanie Senat. W 118 Kongresie demokraci będą kontrolować Senat a republikanie Izbę Reprezentantów. Jednak to nie koniec różnic. W Izbie Reprezentantów 118 Kadencji Kongresu na stanowisku Spikerki i przewodniczącej Partii Demokratycznej zabraknie Nancy Pelosi. Kobiety, która przez ostatnie 15 lat była jedną z ważniejszych postaci amerykańskiej sceny politycznej. Będzie to koniec pewnej “epoki”. Epoki pierwszej kobiety w amerykańskiej historii, która została Spikerką Izby Reprezentantów i liderką partii. Po zakończeniu działalności Nancy Pelosi jako Spikerki Izby Reprezentantów warto przyjrzeć się jej biografii oraz wydarzeniom, które doprowadziły do tego, że stała się trzecią osobą w USA. Oprócz tego należy podsumować jej osiągnięcia i dziedzictwo jej ery.

Nancy Pelosi, a właściwie Nancy Patricia D’Alesandro, urodziła się 26 Marca 1940 roku w Baltimore. Jej rodzina będąca potomkami włoskich emigrantów była zaangażowana w amerykańską politykę. Ojciec Pelosi, Thomas D’Alesandro Jr., był członkiem Izby Reprezentantów jako demokrata z Maryland w latach 1933-1947. W tym czasie był jednym z pierwszych Amerykanów włoskiego pochodzenia w Kongresie. Od 1947 do 1959 roku był burmistrzem Baltimore. Już od najmłodszych lat Nancy była zaangażowana w działalność polityczną rodziców. Pomagała ojcu przy kampaniach oraz wspierała matkę w organizowaniu spotkań kobiet należących do partii demokratycznej. Młoda Nancy uczestniczyła w inauguracji prezydenckiej Johna F. Kennedy’ego. W 1962 roku Pelosi ukończyła Trinity University w Waszyngtonie, gdzie uzyskała licencjat z politologii. W trakcie studiów poznała swojego przyszłego męża, Paula Pelosi, którego poślubiła w 1963 roku. Nowożeńcy ostatecznie osiadli w San Francisco, gdzie Nancy Pelosi zajęła się wychowywaniem dzieci. Jednakże jej życie nie ograniczało się jedynie do pełnienia funkcji gospodyni domowej. Pelosi w tym czasie zaczęła działać w strukturach partii demokratycznej. Zyskała tam uznanie za swoje zdolności w pozyskiwaniu sponsorów dla partii. Zasiadała w Narodowym Komitecie Demokratów, zarówno jako przewodnicząca Kalifornijskiej Partii Demokratycznej, jak i przewodnicząca komitetu organizacyjnego Narodowej Konwencji Demokratów w 1984 roku w San Francisco. W trakcie pracy w strukturach demokratów zaprzyjaźniła się z Philipem Burtonem, członkiem Izby Reprezentantów i jego żoną Salą, którzy dla Pelosi stali się mentorami w świecie polityki. W 1986 roku Sala Burton, która po śmierci męża zajęła jego miejsce w Kongresie, została zdiagnozowana z rakiem i postanowiła nie ubiegać się o trzecią reelekcję w 1988 roku. To ona wybrała i namówiła Nancy Pelosi do wzięcia udziału w wyborach do Izby Reprezentantów jako jej następczyni, zapewniając jej poparcie osób głosujących za Burtonami. Sala Burton zmarła na początku 1987 roku, jeszcze przed zaprzysiężeniem na drugą kadencję. Pelosi wygrała specjalne wybory uzupełniające na miejsce Burton i od tego czasu została wybrana ponownie 18 razy i reprezentuje większość San Francisco. W mieście tym nadal cieszy się dużą popularnością i zaufaniem wyborców, co ukazuje zarówno ilość reelekcji, na które została wybrana jak i wyniki wyborów, które nawet w najsłabszych momentach wynosiły ponad 70%^[1]. W Izbie Reprezentantów Nancy Pelosi działała w komitetach ds. Środków i ds. Wywiadu. 

W 2001 roku została wybrana whipem mniejszości, drugą osobą w partii po liderze. Wtedy, jak lubią zaznaczać demokraci po raz pierwszy „przebiła marmurowy sufit”, stając się pierwszą kobietą w amerykańskiej historii, która piastowała to stanowisko. Pojecie to oznacza  barierę, która jest wyrazem dyskryminacji, gdyż  utrzymując pewne klasy ludzi z dala od wyższych szczebli amerykańskich władz. W kolejnym roku Nancy Pelosi znowu zapisała się na kartach historii, kiedy została wybrana liderką Klubu Demokratów w Izbie Reprezentantów. Stała się pierwszą kobietą przewodniczącą partii w jakiejkolwiek izbie Kongresu. Funkcję tę pełniła do 3 stycznia 2023. W tym czasie w Kongresie  Pelosi starała się łagodzić konflikty i jednoczyć członków swojej partii, głosowała za liberalnymi projektami ustaw dotyczących m.in. prawa do posiadania broni czy aborcji. Nancy Pelosi głosowała także przeciwko wojnie w Iraku oraz ostro krytykowała prezydenta George’a W. Busha, którego raz nawet nazwała “niekompetentnym liderem”^[2]. Oczywiście w tym czasie sama Pelosi nie uniknęła krytyki. Zarzucano jej, że przez swoje lewicowe poglądy, typowe dla zachodniego wybrzeża USA, była praktycznie oderwana od reszty kraju. W 2006 roku razem z senatorami Chuckiem Schumerem, Harrym Reidem oraz członkiem Izby Reprezentantów, Rahmem Emanuelem opracowała plan odzyskania Kongresu przez demokratów. Ich wysiłki się opłaciły i demokraci wygrali kolejne wybory i zdobyli większość w obu izbach. To pozwoliło Nancy Pelosi zostać Spikerką Izby Reprezentantów, o co już wcześniej bezskutecznie się ubiegała. Po raz kolejny „przebiła marmurowy sufit” stając się pierwszą kobietą zajmującą to stanowisko.  W ciągu pierwszych 100 godzin pełnienia funkcji Spikerki  podniosła płacę minimalną, uchwaliła raport komisji z 11 września, zniosła wiele ulg podatkowych dla firm naftowych i wprowadziła nowe zasady dotyczące lobbingu. 

W 2008 roku podczas dzielących demokratów prawyborów prezydenckich Nancy Pelosi zdołała zachować neutralność, bez opowiedzenia się po żadnej stronie. Dzięki temu poprowadziła Narodową Konwencję Demokratów, na której kandydaturę na prezydenta uzyskał Barack Obama. Po zwycięstwie Obamy w wyborach prezydenckich Pelosi pomogła w uchwaleniu wielu istotnych ustaw, zwłaszcza tych z zakresu opieki medycznej i pakietów stymulujących rynek finansowych po kryzysie gospodarczym z 2008 roku. Jedną z najbardziej przełomowych ustaw uchwalonych w tym okresie był Patient Protection and Affordable Care Act (potocznie Obamacare), który zreformował amerykański system opieki zdrowotnej. Te ustawy sprawiły, że w 2010 roku przed kolejnymi wyborami Nancy Pelosi stała się jednym z głównych celów ataków Republikanów^[3]. Ponadto jej poparcie dla kontroli prawa do broni i sprzeciw przeciwko pomnikom osób uznawanych za bohaterów Konfederacji sprawiały, że była i jest idealnym celem dla ich ataków. Demokraci słabo poradzili sobie w wyborach. Utrzymali Senat, ale stracili Izbę Reprezentantów, a co za tym idzie Pelosi straciła fotel spikerki. Część demokratów wzywała wówczas do zmiany władz partii, jednak Pelosi utrzymała się na stanowisku liderki. Przez kolejne 3 wybory demokratom nie udało się odzyskać Izby Reprezentantów. Ten impas po stronie demokratów trwał do 2016 roku, kiedy to Donald Trump został wybrany prezydentem USA. Wtedy to wezwał on republikański kongres do uchylenia Obamacare. Partia demokratyczna przystąpiła wtedy do obrony tej ustawy i zaplanowano ponad 10 tysięcy spotkań z obywatelami w całym kraju. Nancy Pelosi wyruszyła w tę trasę. Dzięki ich wysiłkom wniosek o uchylenie Obamacare został odrzucony. W 2016 roku pozycja Pelosi jako liderki partii została zagrożona kiedy to kongresmen Tim Ryan zainicjował ruch na jej zastąpienie. Ostatecznie Pelosi zgodziła się na objęcie niektórych stanowisk w partii przez młodszych członków demokratów, dzięki czemu wygrała głosowanie za jej odsunięciem od władzy w partii. Przed kolejnymi wyborami Pelosi ponownie stała się ulubionym celem Republikanów. Chociażby David Brat, republikański kongresman z Wirginii, wspomniał o niej i jej „liberalnej agendzie” 21 razy w ciągu zaledwie jednej debaty^[4]. W wyborach w 2018 roku demokratom udało się zdobyć Izbę Reprezentantów, co oznaczało, że Nancy Pelosi powróciła na fotel spikerki, stając się pierwszą osobą od ponad 60 lat na tym stanowisku bez następujących po sobie kadencji. 

W trakcie prezydentury Donalda Trumpa, on i Nancy Pelosi bardzo często ścierali się ze sobą na oczach kamer. Istotnym problemem na linii Pelosi-Trump była kwestia budowy muru na granicy z Meksykiem. Pelosi spotkała się w gabinecie owalnym z prezydentem i liderem demokratów w senacie, Chuck’iem Schumerem. Spotkanie to miało bardzo gwałtowny charakter, gdyż Trump próbował podkopać autorytet i pozycję Nancy Pelosi wśród demokratów. Ostatecznie to Pelosi odniosła zwycięstwo w tym starciu. Do kolejnego spięcia doszło w trakcie orędzia o stanie unii w 2019 roku, na którym prezydent ogłosił, że nadszedł czas na ponad partyjne działanie dla Ameryki. Słowa te były oklaskiwane przez obie izby amerykańskiego Kongresu, w tym również przez Pelosi. Jednak jej aplauz miał właściwie charakter  sarkastyczny bądź wręcz kpiący. Nancy Pelosi nie klaskała w typowy sposób. Jej dłonie nie były skierowane ku górze, lecz w dół w kierunku prezydenta, co sprawiało wrażenie, że w pewnym stopniu jej palce jak lufa pistoletu celują w Trumpa. Ten szczególny oklask wykonany przez Pelosi został szybko wychwycony przez media, które utworzyły #PelosiClap^[5]. Hashtag ten stał się elementem licznych memów. Nancy Pelosi potem skomentowała, że nie zamierzała, aby jej gest był sarkastyczny i faktycznie z zadowoleniem przyjęła słowa prezydenta . Dzień po PelosiClap media ogłosiły, że był to początek ery Nancy Pelosi. W październiku 2019 roku media obiegło zdjęcie Pelosi konfrontującej się z prezydentem Donaldem Trumpem na spotkaniu w Białym Domu. Na tym zdjęciu otoczona jest ona samymi mężczyznami, najważniejszymi politykami i urzędnikami wojskowymi, zasiadającymi przy długim stole. Nancy Pelosi jako jedyna podniosła się ze swojego miejsca i wskazała palcem na prezydenta, który siedział naprzeciwko niej i wydawał się oszołomiony. Po tym spotkaniu Trump wykorzystał swój profil na Twitterze, gdzie udostępnił to zdjęcie z podpisem, że było to załamanie nerwowe “Nerwowej Nancy”. Pelosi powiedziała, że to prezydent miał załamanie nerwowe i odwzajemniła mu się poprzez zamieszczenie słynnego zdjęcia zarówno na swoim Twitterze, jak i na Facebooku. Rok 2019 zakończył się pierwszym impeachmentem Donalda Trumpa. Izba Reprezentantów pod przywództwem Nancy Pelosi w dniu 18 grudnia 2019 roku przyjęła dwa artykuły impeachmentu przeciwko Trumpowi o nadużycie władzy i utrudnianie pracy Kongresu. Republikański senat uniewinnił prezydenta z tych zarzutów 5 lutego 2020 roku. Do kolejnego starcia pomiędzy Pelosi a Trumpem doszło podczas orędzia o stanie unii z 2020 roku. Jeszczę przed początkiem swojego orędzia prezydent podał Pelosi treść swojego orędzia, ale nie uścisnął jej dłoni. Z kolei pod koniec przemowy Nancy Pelosi wzięła do ręki tekst orędzia, po czym na oczach kamer i w trakcie oklasków, podarła go. Posunięcie to oburzyło Trumpa, ale Pelosi przyznała później swoim kolegom z partii demokratycznej, że poczuła się bardzo wyzwolona przez ten akt. Dodała również, że jeśli ktokolwiek dokonał postrzępienia to był to prezydent, który postrzępił prawdę na oczach kongresu^[6]. Nancy Pelosi powiedziała później, że zachowała strzępy tego orędzia. Donald Trump przegrał wybory prezydenckie w 2020 roku. 6 stycznia 2021 roku Trump spotkał się ze swoimi zwolennikami niedaleko Białego Domu i wzywał do nieuznawania wyników wyborów. Wkrótce później osoby go popierające przystąpiły do szturmu Kapitolu. Doszło nawet do sytuacji, że kongresmeni musieli być ewakuowani. Protestujący wdarli się do Izby Reprezentantów i Senatu oraz do biur części kongresmenów, w tym tego zajmowanego przez Pelosi. W trakcie tych wydarzeń Nancy Pelosi współpracowała z przywódcami Kongresu, najważniejszymi urzędnikami federalnymi oraz dowódcami wojskowymi, by zabezpieczyć budynek, żeby prawodawcy mogli wrócić i potwierdzić zwycięstwo prezydenta Bidena. W późniejszym wywiadzie Pelosi żartowała, że mogłaby odeprzeć buntowników za pomocą swoich charakterystycznych 10- centymetrowych szpilek, które są podstawą jej garderoby. Wydarzenia z 6 stycznia stały się przyczyną postawienia Donald Trumpa w stan oskarżenia. Izba Reprezentantów przyjęła 11 stycznia 2021 roku jeden artykuł impeachmentu głoszący podżeganie do powstania. Dwa dni później Izba Reprezentantów zagłosowała za postawieniem Donalda Trumpa w stan oskarżenia. Miesiąc później 13 lutego 2021 roku Senat oczyścił byłego prezydenta ze stawianych mu zarzutów. 

Po nieudanym impeachmencie Nancy Pelosi starała się o utworzenie ponadpartyjnej niezależnej komisji do zbadania ataku na Kapitol. Jednak po tym, jak większość senackich republikanów zablokowała ten projekt, Pelosi nadzorowała utworzenie specjalnej komisji w Izbie Reprezentantów powołanej do zbadania okoliczności tego wydarzenia. W międzyczasie Pelosi kierowała przyjęciem przez Izbę Reprezentantów ogromnej ustawy mającej na celu poprawę infrastruktury w USA. Oprócz tego pomogła w przyjęciu Inflation Reduction Act of 2022, zniesieniu Electoral Count Act oraz uchwaleniu Respect for Marriage Act. W sierpniu 2022 roku Nancy Pelosi odwiedziła Taiwan. Była najwyższym rangą amerykańskim urzędnikiem, który odwiedził tą wyspę od około 25 lat. Kontrowersyjna wizyta Pelosi zaostrzyła stosunki pomiędzy Stanami Zjednoczonymi a Chinami, które uważają Tajwan za swoje terytorium. Chiny uznały obecność 3 osoby w USA za wzmacnianie pozycji rządu w Tajpej na arenie międzynarodowej. Warto podkreślić, że Pelosi od lat wypowiada się krytycznie względem Chin i zwraca uwagę świata na sytuację Ujgurów w tym kraju. W październiku 2022 roku mąż Pelosi, Paul został zaatakowany w domu w San Francisco. Napastnik szukał Nancy Pelosi i gdy jej nie znalazł to zaatakował jej męża, który odniósł obrażenia czaszki, dłoni i prawej ręki. Lekarze stwierdzili, że Paul Pelosi powróci do pełni zdrowia. W wyborach z 2022 roku demokratom udało się utrzymać Senat, jednakże utracili oni Izbę Reprezentantów. Oznaczało to, że Pelosi straci stanowisko Spikerki Izby Reprezentantów w kolejnej kadencji Kongresu. W dniu 17 listopada 2022 roku Nancy Pelosi ogłosiła, że nie pozostanie w roli liderki partii demokratycznej. Zaznaczyła, że odchodzi z kierownictwa demokratów jednak nadal będzie pełnić funkcję deputowanej z Kalifornii^[7][8][9]. 

W swojej przemowie Pelosi podsumowała swoją karierę w Kongresie, wspominając o tym, że miała przyjemność współpracować z trzema prezydentami, z którymi udało się doprowadzić do historycznych zmian i osiągnięć. Po kolei wymieniała George’a W. Busha – i jego Energy Policy Act of 2005 , Baracka Obamę – i najprawdopodobniej największy sukces politycznej kariery Nancy Pelosi Patient Protection and Affordable Care Act (Obamacare) oraz Joe Bidena – i szereg ustaw z różnych dziedzin od infrastruktury z Build Better Act do ochrony klimatu i opieki zdrowotnej w Climate, Tax and Health Act. Nancy Pelosi zaznaczyła w swojej przemowie, że kiedy rozpoczynała swoją I kadencję w 1987 roku w Klubie Demokratów było jedynie 12 kobiet. Teraz ta liczba zwiększyła się do ponad 90. W nowym Kongresie około 75% Demokratów będą stanowiły kobiety, przedstawiciele różnych grup etnicznych i społeczności LGBT. Pelosi podkreśliła, że dzięki temu wiele głosów jest słyszalnych podczas podejmowania decyzji^[10]. 

W Kongresie 118 kadencji demokraci znajdą się w nowej sytuacji. Już dziś znany jest następca Nancy Pelosi. To Hakeem Jeffries, demokrata z Nowego Yorku. On zostanie liderem demokratów w Izbie Reprezentantów. Jednak nie będzie to koniec zmian w strukturach partii demokratycznej. Oprócz Pelosi, z kierownictwa partii odejdzie jej numer 2 i numer 3. Steny Hoyer przestanie być liderem większości w Izbie Reprezentantów, a zastąpi go Hakeem Jeffries jako lider mniejszości w Izbie Reprezentantów. Z kolei Jim Clyburn odejdzie ze stanowiska whipa większości, a na jego miejsce wejdzie Katherine Clark z Massachusetts jako whip mniejszości. Dotychczas zajmowane przez Hakeema Jeffriesa stanowisko  przewodniczącego klubu demokratów przejmie Pete Aguilar z Kalifornii. Od 3 stycznia 2023 roku najważniejszymi osobami w partii demokratycznej będzie Hakeem Jeffries, Katherine Clark i Pete Aguilar. Co zmienia to dla partii? Na pewno odmłodzone zostanie kierownictwo partii demokratycznej. Argument wielu demokratów, aby dopuścić do władzy młodszych deputowanych wydaje się nareszcie spełniony. Nowe kierownictwo będzie musiało sobie poradzić w Izbie Reprezentantów, w której nie mają większości i Spikera. Będą musieli ochronić dotychczasowe ustawy wprowadzone przez prezydenta Joe Bidena i pomóc mu w spełnieniu kolejnych wyborczych obietnic. Oprócz tego muszą się przygotować na to, że republikanie prawdopodobnie powołają komisję do zbadania sprawy laptopa Huntera Bidena, który to ma zawierać dowody na temat korupcji Joe Bidena. Jak widać, kadencja 118 Kongresu Stanów Zjednoczonych Ameryki może być wyjątkowo napięta.

Jak podsumować dziedzictwo ery Nancy Pelosi? Jak podsumować samą Pelosi? Nie raz,  nie dwa zapisała się na kartach amerykańskiej historii. Stała się jedną z najbardziej wpływowych kobiet w Ameryce. Dała się poznać jako bardzo efektywna przywódczyni partii i legislatorka. Pomogła w uchwaleniu ustawy Patient Protection and Affordable Care Act (Obamacare), którą można nazwać jej najważniejszym dziedzictwem. Udało jej się również obronić tę ustawę przed republikanami i Donaldem Trumpem. Dla tego prezydenta stała się jednym z jego największych wrogów. Dwukrotnie doprowadziła do jego nieudanego impeachmentu. Jest celem ataków zarówno prawicy jak i skrajnej lewicy. Część jej własnej partii uważa, że jest za bardzo centralistyczna, a za mało progresowa. Jednak kiedy jej przywództwo w partii było zagrożone to wychodziła z tych starć zwycięsko. Wielokrotnie w trakcie spotkań na najwyższym szczycie była jedyną kobietą w pokoju pełnym mężczyzn. Często przez to jej nie doceniano. Wydawało się, że będzie można ją zmanipulować lub jakoś na nią wpłynąć. Nie jeden prezydent czy kongresmen na własnej skórze doświadczył jaka jest prawda. Donald Trump wielokrotnie próbował marginalizować Pelosi, jednak nigdy mu się to nie udało, co prowadziło do kolejnych starć pomiędzy tą dwójką. Anglojęzyczne media często używały określenia “badass” w kontekście jej wygranych potyczek z Trumpem. I chyba to słowo jest najlepszym podsumowaniem ery Nancy Pelosi.

1. https://en.wikipedia.org/wiki/Electoral_history_of_Nancy_Pelosi [dostęp 28.12.2022]. ↑

2. https://quote.org/quote/bush-is-an-incompetent-leader-as-a-612243 [dostęp 28.12.2022]. ↑

3. https://www.nytimes.com/2022/10/30/us/politics/pelosi-attack-republican-threats.html [dostęp 28.12.2022]. ↑

4. https://www.msnbc.com/hallie-jackson/watch/rep-brat-refers-to-the-nancy-pelosi-liberal-agenda-21-times-in-debate-against-democrat-abigail-spanberger-1345610307754 [dostęp 28.12.2022]. ↑

5. https://www.nytimes.com/2019/02/06/us/politics/pelosi-clapback.html [dostęp 28.12.2022]. ↑

6. https://www.nytimes.com/2022/11/17/us/politics/nancy-pelosi-photos.html?searchResultPosition=15 [dostęp 28.12.2022]. ↑

7. https://www.newyorker.com/magazine/2022/12/05/is-the-nancy-pelosi-era-really-ending [dostęp 28.12.2022]. ↑

8. https://thehill.com/homenews/house/3741150-five-takeaways-as-the-pelosi-era-ends/ [dostęp 28.12.2022]. ↑

9. https://edition.cnn.com/2020/11/18/politics/nancy-pelosi-house-speaker-leave-position/index.html [dostęp 28.12.2022]. ↑

10. https://www.nytimes.com/2022/11/17/us/politics/nancy-pelosi-speech-transcript.html [dostęp 28.12.2022]. ↑